Drzwi wewnętrzne

Drzwi wewnętrzne dzielą się na dwa rodzaje: wewnątrzlokalowe oraz wejściowe. Pierwsze rozdzielają pomieszczenia o poszczególnych funkcjach, drugie zamontowane w otworach wejściowych do mieszkań z pomieszczeń ogólnodostępnych swoim przeznaczeniem i funkcją bliższe są drzwiom zewnętrznym.

Wszystkie drzwi składają się z trzech zasadniczych elementów.

Ościeżnica (tzw. futryna) - drewniana lub stalowa rama zamontowana w ościeży, czyli otworze drzwiowym w murze. Uzupełnieniem są listwy maskujące przytwierdzane na styku ościeżnicy i ściany. Spełniają one też funkcję dekoracyjną.

Skrzydło drzwiowe - ruchoma płaszczyzna otwierająca i zamykająca otwór drzwiowy. Drzwi mogą posiadać jedno, dwa lub więcej skrzydeł. Wyróżnia się skrzydła przylgowe i bezprzylgowe. Pierwsze z nich mają listwy przymykowe, które zwiększają powierzchnię przylegania krawędzi skrzydła do ościeżnicy.

Okucie - zawiasy, szyny, prowadnice, elementy toczne, szyld, rozetki do zamków i klamek, klamki, zamki, elementy ozdobne w postaci kołatek, uchwytów, pochwytów, nachwytów itp.

Drzwi wewnątrzlokalowe

Choć nie mają tylu "obowiązków", co drzwi zewnętrzne lub wejściowe, to sposób ich montażu i wymiary podlegają ograniczeniom zawartym w rozporządzeniu Ministerstwa Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z 14 grudnia 1994 r. (DzU 1995, Nr 10, Poz. 46 wraz z późniejszymi zmianami) o warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich położenie.

Minimalna szerokość drzwi wewnętrznych do kuchni, łazienki, wydzielonego ustępu (w.c.) i do pomieszczeń, w których przebywają ludzie, musi wynosić minimum 90 cm. Dotyczy to budynków projektowanych po wejściu w życie tego rozporządzenia. W domach wybudowanych przed rozporządzeniem spotkamy węższe otwory drzwiowe (60-80 cm). Nie trzeba ich jednak dostosowywać do aktualnie obowiązujących wymiarów. Dlatego też na rynku można dostać także skrzydła drzwiowe o szerokości mniejszej niż 90 cm.

Drzwi do łazienek i ustępów powinny otwierać się na zewnątrz pomieszczeń. Ich skrzydła muszą mieć (w dolnej części) otwory wentylacyjne o powierzchni nie mniejszej niż 0,022 m kw. Drzwi do kuchni nie mogą mieć progów.

Drzwi muszą posiadać świadectwa przydatności do stosowania w budownictwie oraz aprobaty techniczne Instytutu Techniki Budowlanej (ITB). Badania atestacyjne przeprowadzane są w Centralnym Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Przemysłu Stolarki Budowlanej oraz w Państwowym Zakładzie Higieny. Badane są materiały, jakość wykonania, wymiary zewnętrznych prostokątności i płaskości, sprawność działania, izolacja akustyczna, odporność na oddziaływanie czynników mechanicznych (m.in. w próbie wielokrotnego otwierania i zamykania). Drzwi przechodzą testy toksyczności materiałów konstrukcyjnych i wykończeniowych w warunkach normalnych oraz ekstremalnych (np. w trakcie pożaru).

Producenci dbają, by w asortymencie znalazły się drzwi dla każdego - inne będą wymagania mieszkańca bloku i właściciela rezydencji. Każdy z nich ma jednak prawo żądać zagwarantowania jakości i niezawodności wybranego produktu.

Rodzaje drzwi wewnątrzlokalowych

Drzwi wewnętrzne charakteryzują się lekką konstrukcją i bogactwem rozwiązań konstrukcyjnych poprawiających funkcjonalność i estetykę. Ze względu na sposób zamocowania skrzydeł rozróżniamy trzy typy drzwi spotykane w budownictwie jedno- i wielorodzinnym.

Drzwi rozwieralne jedno-, dwuskrzydłowe o skrzydłach otwierających się względem pionowej osi obrotu przechodzącej przez jedną z bocznych krawędzi. Mogą być otwierane w jedną stronę oraz wahadłowo (specjalne zawiasy umożliwiają otwarcie w obie strony).

Drzwi przesuwne otwierają się w płaszczyźnie równoległej do ściany - skrzydła są zawieszone na zamontowanych wzdłuż płaszczyzny ściany prowadnicach. Do tej grupy zalicza się też drzwi harmonijkowe (przesuwne składane). Skrzydła zbudowane są z wielu wąskich elementów połączonych ze sobą zawiasami bądź elastycznymi częściami, które w czasie otwierania składają się w "harmonijkę". Umożliwiają zabudowę nietypowego - wąskiego lub szerokiego - przejścia.

Drzwi łamane (składane), posiadające skrzydło, podzielone na dwie, trzy lub cztery części. Zamknięte niczym nie różnią się od typowych drzwi rozwieralnych lub przesuwnych.

Drzwi z drewna i nie tylko

Tradycyjnym materiałem stosowanym do wyrobu drzwi jest drewno. Swoją popularność zawdzięcza właściwościom fizycznym: izolacyjności cieplnej, małej rozszerzalności, dużej wytrzymałości w stosunku do wagi. Nie zawiera też substancji szkodliwych dla zdrowia.

Drewno jest jednak mało odporne na działanie wilgoci - ma skłonność do wypaczeń oraz anizotropii, czyli nierównomierności współczynników wytrzymałości wzdłuż i w poprzek słojów.

Zastosowanie laminatów z drewna klejonego warstwowo, potocznie nazywanego klejonką, przeciwdziała tym wadom. Laminat tworzą trzy warstwy drewna, ze słojami biegnącymi przeciwbieżnie w warstwach sąsiednich. Do produkcji laminatów stosuje się drewno: świerku, modrzewia, sosny, jesionu, dębu, buku, mahoniu. Zastosowanie znajdują też drzewa rosnące w specyficznych warunkach klimatycznych, np. drewno ze świerku skandynawskiego. Surowy klimat powoduje niewielkie przyrosty słojów w ciągu roku, przez co drewno z tych drzew jest twardsze i bardziej wytrzymałe. Z podobnych względów stosuje się też drzewa egzotyczne, rosnące w klimacie suchym, np. palisander. O drewnie z niego pochodzącym mówi się, że jest twarde jak skała.

Drzwi robi się też z materiałów drewnopochodnych - sklejki i płyt wiórowych (zwanych płytami MDF - Medium Density Fibreboard).

Typowe drzwi z drewna posiadają konstrukcję ramową. Szkieletem konstrukcyjnym zapewniającym im sztywność jest rama wykonana z laminatu. Do tej grupy konstrukcyjnej należą drzwi płycinowe i gładkie. Różnią się one wypełnieniem ramy.

W drzwiach płycinowych rama przedzielona jest poziomymi i pionowymi słupkami (szprosami). Powstałe pola wypełnia się płycinami z desek, sklejki lub płyty MDF. Płyciny mogą być uzupełnione elementami dekoracyjnymi, np. ozdobnymi kasetonami, które pełnią też funkcję usztywniającą. W ramowych drzwiach gładkich pole wewnątrz ramy wypełnione jest listwami rozmieszczonymi w odstępach 2-3 cm. Zewnętrzne powierzchnie pokryte są obustronnie sklejką lub płytą MDF.

Dzisiaj tradycyjne drzwi ramowe coraz częściej wypierają drzwi konstrukcji płytowej, nowoczesne technologie produkcji pozwalają na produkcję drzwi, które łudząco przypominają masywne drzwi ramowe z litego drewna. Sztywność i wytrzymałość zapewnia ramiak z laminatu drewnianego wraz z przytwierdzonymi do niego wierzchnimi okładzinami z gładkiej lub profilowanej płyty wiórowej.

Dobrej jakości płyty robione są z przetworzonych, mocno sprasowanych włókien drewna sosnowego lub świerkowego z wytłoczonym ozdobnym rysunkiem drewna. Produkowane są przez specjalistyczne firmy, np. Craftmaster by Masonite. Wielu producentów stolarki drzwiowej na całym świecie korzysta właśnie z takich gotowych płyt, montując je do produkowanych przez siebie ramiaków.

Wnętrze drzwi płytowych wypełnione jest materiałem usztywniającym i dźwiękochłonnym, zwykle paskami z twardej płyty pilśniowej, połączonymi ze sobą w jodełkę lub na podobieństwo plastra miodu.

Wiele firm oferuje także płytowe drzwi stalowe. Ich rama jest skonstruowana ze stalowych kątowników lub płaskowników, wzmocnionych zastrzałami. Rama pokryta jest blatem z ocynkowanej blachy stalowej o grubości 2-4 mm. Powierzchnia blatów jest najczęściej gładka, ale może być też dekoracyjnie wytłaczana. Przestrzeń między blatami wypełniona jest materiałem dźwiękochłonnym, np. wełną mineralną lub bezfreonową pianką poliuretanową.

Można kupić też drzwi płytowe z wytłaczanymi kasetonowo płytami z włókna szklanego. Ich płyty mocowane są najczęściej do ramiaków z laminatu drewnianego.

Jak kupować?

W handlu spotyka się zarówno całe komplety drzwi, czyli ościeżnice, listwy maskujące, elementy do montażu w ścianie i skrzydła drzwiowe, jak też same skrzydła. Wielu krajowych producentów dostarcza na rynek skrzydła drzwiowe, dopasowane do standardowych, produkowanych masowo i stosowanych powszechnie w budownictwie ościeżnic stalowych. Przy zakupie skrzydeł trzeba znać wymiary otworu ościeżnicy, wymiary wrębów oraz miejsce zamontowania zawiasów w ościeżnicy. Decyduje ono o zakupie skrzydeł do drzwi prawych lub lewych. Skrzydło drzwi prawych przy zamykaniu obraca się zgodnie z ruchem wskazówek zegara, a skrzydło drzwi lewych w przeciwnym kierunku.

Może się zdarzyć, że model drzwi, który zamierzamy kupić, posiada inny typ zawiasów niż ten, jaki posiadamy w ościeżnicy. Będziemy więc zmuszeni do ich zamiany, co w przypadku ościeżnic stalowych z przyspawanymi skrzydełkami może nastręczyć trochę problemów.

Tradycyjne zawiasy dwuskrzydełkowe obecnie coraz częściej ustępują miejsca zawiasom trójskrzydełkowym. W tych zawiasach jedno ze skrzydełek zamocowane jest na krawędzi skrzydła drzwiowego, a dwa przytwierdzone są do ościeżnicy. Skrzydło drzwiowe zawieszone jest na ościeżnicy w trzech punktach - dwóch blisko krawędzi i jednym w jednej trzeciej wysokości krawędzi, od dołu.

Korpusy nowoczesnych zawiasów są wykonane ze stali, a gniazda powlekane teflonem lub innym trudnościeralnym tworzywem. Czopy rdzeni w zawiasach lepszej jakości wykonane są ze stali nierdzewnej. Często zaopatrzone są w niewielkie łożyska toczne, zapewniające bezszmerową pracę zawiasów. Powierzchnie zewnętrzne zawiasów pokryte są kolorowymi lakierami proszkowymi.

Przy zakupie kompletu drzwi, skrzydła i ościeżnicy zasadniczymi informacjami są wymiary światła otworu w murze oraz grubość ściany. Ościeżnice metalowe i drewniane produkowane są seryjnie w wymiarach dopasowanych do murów o grubości 9,5 cm. Producenci oferują też drewniane ościeżnice z możliwością regulacji dopasowania do murów.

Drzwi montuje się najczęściej po całkowitym wykończeniu pomieszczeń, gdy znane są już grubości ścian (z tynkiem, tapetą itp.) i wysokość pokrycia podłóg (z parkietem, płytkami itp.).

Wykończenie drzwi wewnętrznych

Wykończenie powierzchni drzwi ma wpływ na ich jakość oraz estetyczne i skuteczne zabezpieczenie przed uszkodzeniami mechanicznymi, wilgocią i itp.

Każdy wzór drzwi występuje w wersjach pełnej i przeszklonej (różne mogą być tylko nazwy handlowe wzorów pełnych i z różną powierzchnią przeszklenia). Pozwala to na wybór drzwi z jednolitym dla całego mieszkania układem elementów ozdobnych, płycin, kasetonów, szprosów (poprzeczek dzielących taflę szkła na mniejsze fragmenty).

Spore znaczenie dekoracyjne mają też okucia - szyldy, klamki dopasowane kolorem i wzornictwem do stylu drzwi oraz charakteru pomieszczeń. W sklepach znajdziemy niezliczoną ilość wzorów okuć.

Najczęściej do wykończenia malarskiego drewna i materiałów drewnopodobnych stosuje się wodorozcieńczalne impregnaty i lakiery. Wszystkie powierzchnie drzwi są najpierw gruntowane, a następnie malowane natryskowo.

Drzwi drewniane pokrywane są dekoracyjną powłoką lakierniczą (zwykle z wodorozcieńczalnych powłok impregnujących i dekoracyjnych). Przed montażem elementy drzwi są zabezpieczane w kąpieli impregnującej, a po zmontowaniu malowane natryskowo. Drzwi lakieruje się zarówno w kolorach transparentnych, przez które widoczny jest rysunek słojów, jak też kryjących. Farby i lakiery powinny zapewnić twardą, odporną na zarysowania i na środki do czyszczenia powłokę. Wszystkie krawędzie skrzydeł i ościeżnic muszą mieć zaokrąglenie o promieniu minimum 3 mm - zapobiega to ścieraniu powłoki i pęknięciom.

Drzwi płytowe z płytami z materiałów drewnopodobnych pokrywane są dekoracyjnymi, wodorozcieńczalnymi kryjącymi lakierami akrylowymi. Równie powszechnie stosowanym pokryciem są okleiny. Najtańsze są drzwi pokryte okleiną z kolorowych folii z tworzyw sztucznych. Mogą one posiadać fakturę i rysunek dowolnego gatunku drewna. Droższe są drzwi pokryte 2-3- mm warstwą okleiny z naturalnego drewna: sosny, dębu, mahoniu itp.

Blaty nowoczesnych, wewnętrznych drzwi stalowych pokrywane są odpornymi na ścieranie i zarysowania powłokami z gruntowanych piecowo lakierów proszkowych. Seryjne stalowe drzwi występują w kilku wersjach kolorystycznych: białe, zielone, brązowe, niebieskie, czerwone, ale na indywidualne zamówienie możliwe jest polakierowane w dowolnym odcieniu.

Ważnym elementem dekoracyjnym i funkcjonalnym drzwi wewnętrznych jest przeszklenie. Różne wymiary szyb ze szprosami lub bez oraz dobór gatunku i koloru szkła pozwalają dopasować drzwi do wystroju, koloru i charakteru wnętrza. Szkło w drzwiach wewnętrznych dostarcza w ciągu dnia naturalne światło do pomieszczeń pozbawionych okien, jak korytarze, przejścia, wewnętrzne schody. Stosuje się szyby ze szkła białego i bezbarwnego matowego, białego i matowego ornamentowego oraz barwionego ornamentowego w różnych odcieniach brązu i żółtego. Dostępnych jest ponad 40 wzorów ornamentów. Niektórzy producenci oferują także drzwi z wytwarzanymi seryjnie według wzorów szybami witrażowymi.

Jeśli jesteśmy niezdecydowani, a znudziły nam się nasze stare drzwi, możemy kupić specjalne wielokolorowe, przezroczyste folie samoprzylepne do naklejania na szyby. W sklepach z wyposażeniem wnętrz znajdziemy je w szerokiej gamie wzorów geometrycznych i roślinnych.